Granie na gitarze – technika

Lekcje gitary

Kilka tygodni temu pojawił się tutaj post dot. grania na fortepianie, dziś przybliżamy granie na gitarze!

Twoje pierwsze akordy

Do poprawnego zrozumienia poniższego tekstu potrzebujecie tylko trochę własnej inicjatywy oraz podstaw gry, które dadzą Wam lekcje gitary. Zapraszam Was do szkołu Unisono, w której poznacie w jaki sposób trzymać gitarę, jak ją stroić, jak łapać akordy (o czym właśnie więcej poniżej) i jak rozwinąć się muzycznie. Powodzenia :)

Najpierw zastosuj chwyt A. Potem unieś wszystkie palce narazi „zawiśnij” mniej więcej centymetr nad gryfem, nie zmieniając ułożenia dłoni. Następnie znów dociśnij struny pewnymi zdecydowanym ruchem, pilnując, żeby palce trafiły w to samo miejsce. Jeśli nie trafisz którymś z palców w strunę, popraw chwyt i powtórz wprawkę od początku.
Kiedy oswoisz się z akordem A, wykonaj to samo ćwiczenie z chwytami Di E. Następnie ćwicz „wprawkę z przytrzaskiem”, przechodząc z jednego do drugiego akordu. Zacznij od chwytu A, unieś palcei zastosuj chwyt D. Odpuśći zastosuj chwyt E. Nie śpiesz się, poprawiaj błędy w miarę ćwiczenia. Następny etap to „brzdąkanie” wprawki, czyli tzw. „strumming” (popularnie „bicie” ). Strumming powinien być płynnyi utrzymany w tym samym rytmie; nic przerywaj, nawet jak „zgubisz” akord. Zgraj ruchy obydwu rąk. Jest nadzieja, że dzięki cierpliwym ćwiczeniom opanujesz podstawowe chwyty. Jeśli nie, spróbuj zastosować inne opakowanie. Akordy można opaicowywać na różne sposoby – wybór chwytu zależy od stopnia wygimnastykowania dłoni i od opalcowania sąsiednich akordów. Na swobodę w stosowaniu poszczególnych chwytów wpływa też wielkość dłoni i szerokość szyjki instrumentu.

Klasyczna gitara a chwyty

Gitara klasyczna o nylonowych strunach ma znacznie szerszy gryf niż gitara o strunach metalowych (różnica dochodzi do 20%). W konsekwencji granie akordów na gitarze klasycznej wymaga z reguły lepszego wygimnastykowania dłoni, z drugiej jednak strony szerszy gryf zapewnia szersze pole manewru przy stosowaniu bardziej „skupionych” chwytów. Na ostateczny rezultat wpłynie kształti wielkość dłoni gitarzysty. Na przykład osoba o dużych dłoniach będzie miała kłopot z otwartym akordem A, zwłaszcza na gitarze o metalowych strunach. Najczęściej stosuje się pierwszy z nich- pozostałe dwa różnią się od niego opakowaniemi niektórym mogą bardziej odpowiadać. W diagramie środkowym łuk łączący sąsiednie kropki oznacza, że obydwie struny należy docisnąć tym samym palcem (w tym przypadku pierwszym). Żeby docisnąć dwie struny naraz, musisz oczywiście wyprostować palec.

Chwyty gitarowe G oraz C

W wyborze opakowania nie zawsze można się kierować wygodą. Z punktu widzenia muzycznego i technicznego trzeba rozważyć dwa istotne czynniki: po pierwsze, które opakowanie ułatwia przejście do kolejnych akordów, po drugie, które opakowanie umożliwia realizację ozdobników lub materiału melodycznego na gryfie. Dobrym przykładem może posłużyć akord G. Stanowczo polecam pierwszy z nich, mimo że wielu gitarzystów z powodzeniem stosuje drugi. Początkujący czasem uczą się trzeciego, który jest po prostu łatwiejszy, z punktu widzenia muzycznegoi technicznego ma jednak bardzo dziwne opakowanie. Uwzględniłem go wyłącznie jako przykład złego nawyku, choć niejeden gitarzysta stosuje ten chwyt z wygodnictwa. Polecam pierwszy chwyt, ponieważ ułatwia dwa najczęstsze przejścia do innych akordów: z G do C i z G do G7. Użycie pierwszego chwytu ogranicza ruchy paków do minimum. Najlepszym przykładem jest przejście z akordu G do G7- wystarczy zmienić tylko jeden palec, tymczasem przejście do G7 z chwytu drugiego wymaga zmiany pozycji całej dłoni. Przepiękny ozdobnik, czyli akord G „zawieszony” (Gsus4), jest również łatwiej dostępny z pierwszego chwytu G. Dolny rząd rys. 4 przedstawia diagramy chwytów C, G7i Gsus4. Spróbuj wykonać przejścia do tych akordów z pierwszegoi drugiego chwytu Gi porównaj wysiłek włożony w każde z przejść. Większość gitarzystów unika pierwszego chwytu G, tłumacząc się brakiem kontroli nad małym palcem (oznaczonym czwórką). To nie jest żadne usprawiedliwienie – wystarczy trochę poćwiczyć, żeby wygimnastykować palec.

Lekcje gry na gitarze

Co wiemy o chwycie D?

Przypatrzmy się teraz chwytowi D. Nauczyciel przedstawia po dwa różne chwyty akordu D oraz ozdobnika Dsus4. Obydwa chwyty D sprawdzają się nieźle i mają swoje zalety. Pierwszy ułatwia zdjęcie palca z najwyższej struny, dzięki czemu można uzyskać kolejny ozdobnik akordu D. Drugi chwyt pozwala docisnąć małym palcem górną strunę na piątym progui urozmaicić w ten sposób brzmienie podstawowego akordu D. Żeby zagrać akord Dsus4, wystarczy dodać czwarty palec do pierwszego chwytu D lub trzeci palec do drugiego chwytu D. Rzecz jasna, decyzja należy tylko do ciebie. Pamiętaj jednak, że w każdej piosence trzeba przynajmniej kilkakrotnie zmieniać chwyty. Wybrane opakowanie- samo w sobie łatwe- może się okazać wyjątkowo niewygodne przy próbie przejścia do innego akordu w środku utworu. Przy wyborze chwytów trzeba się kierować nie tylko własną wygodą, alei logiką muzyczną. Niedługo zdobędziesz solidne podstawy wiedzy o chwytach gitarowych. Na początek objaśniłem tylko kilka akordów, które na dobrą sprawę wystarczą za akompaniament do większości piosenek, przyjdzie jednak czas, że będziesz chciał nauczyć
się więcej. Najprostszym sposobem na poszerzenie arsenału chwytów jest opanowanie kilku mobilnych schematów, które można stosować w różnych miejscach gryfu. Zanim zaczniemy biegać po gryfie, przyjrzyjmy się nazwom poszczególnych dźwięków wydobywanych z gitary. Rys. 5.1 przedstawia oznaczenia literowe dźwięków na pierwszych 12 progach struny A. Zwróć uwagę, że niektórym progom odpowiadają dwa dźwięki, podczas gdy innym tylko jeden. Zwróć też uwagę, że schemat sprawia nieregularne wrażenie, mimo że co dwa miejsca skojarzone z pojedynczą nazwą wypada jedno miejsce z przypisanymi dwoma dźwiękami. Zrozumiesz, dlaczego tak się dzieje, jeśli popatrzysz na klawiaturę fortepianu lub syntezatora*. To tylko jeden z przykładów na potwierdzenie tezy, że symbole muzyczne opracowano przede wszystkim z myślą o klawiaturze. Progi gitary są rozmieszczone w odległościach co pół tonu. W obrębie struny można zlokalizować dowolny dźwięk- pod warunkiem że rozpoznasz dźwięk wydobywany na pustej strunie, umiejscowisz go na skali chromatycznej, a następnie odliczysz odpowiednią liczbę progów, jaka dzieli dany dźwięk od progu zerowego. Załóżmy, że chcesz zidentyfikować dźwięk grany na trzecim progu na strunie szóstej, czyli na dolnej strunie E. Znajdź E na rys. 6i odlicz w górę trzy półtony, nie zapominając, że F od Fis/Ges dzieli tylko jeden półton. Presto! Szukasz dźwięku G. W podobny sposób można określić nazwę chwytu, przesuniętego w dół lub w górę
gryfu.

Trudne chwyty gitarowe

Żeby chwyt dało się przesunąć, opakowanie musi zachować identyczne relacje między poszczególnymi dźwiękami. Chwyt otwarty wymaga uwzględnienia przesunięcia także w obrębie pustych strun, o taką samą odległość, o jaką przesuniesz dźwięki wydobywane na progach. (Jeśli przesuniesz tylko resztę chwytu, na strunach pustych zabrzmią te same dźwięki, co poprzednio). Przesunięty chwyt zachowa dotychczasowe właściwości, zmieni się tylko jego nazwa. Przesunięty akord c-moll będzie dalej akordem molowym, bez względu na miejsce- nie będzie to już jednak akord c-moll. Spośród chwytów ruchomych najłatwiejsze do opakowania są akordy grane na pierwszych trzech lub czterech strunach. Rys. 6 przedstawia zarówno chwyty durowe, jak molowe. Jeśli uda nam się zidentyfikować konkretny dźwięk na podstawie skali chromatycznej, bez trudu ustalimy nazwę ruchomego chwytu w dowolnym miejscu na gryfie. Na przykład: jeśli przesuniesz chwyt F o jeden próg w górę, otrzymasz chwyt Fis (lub Ges). Przesuń się o kolejny próg, a uzyskasz chwyt G. Na podobnej zasadzie po przesunięciu chwytu Bm o jeden próg w górę otrzymamy chwyt Cm. Akord wciąż pozostanie molowy, zmieni się tylko nazwa. Jeśli przesuniesz się w górę o jeszcze jeden próg, uzyskasz chwyt Cism. Niewykluczone, że odłożyłeś jakąś piosenkę do lamusa, bo wymagała zastosowania trudnego chwytu Fis. Większości problemów da się uniknąć: wystarczy opanować skalę chromatyczną oraz jeden lub dwa schematy chwytów ruchomych.

Nauka pochodzi z książki: How to play guitar electric and acoustic z 1996 roku.